Influencers en de gokcultuur onder jeugd: een groeiend probleem

Steeds meer kinderen en jongeren komen via sociale media in aanraking met gokgerelateerde content. Influencers en beroemdheden spelen hierin een grote rol. Jongeren voelen zich verleid en vinden dat ze onvoldoende beschermd worden. Experts waarschuwen voor normalisering van gokken en pleiten voor strengere regels, betere handhaving en meer bewustwording.

Online blootstelling

Een nieuw onderzoek toont aan dat kinderen en jongeren op grote schaal in aanraking komen met gokken via sociale media. Het gaat niet alleen om klassieke advertenties, maar ook om subtielere vormen, zoals influencers die hun eigen weddenschappen delen of links verspreiden naar goksites. Voor veel jongeren is dit dagelijkse kost.

Uit de resultaten blijkt dat meer dan acht op de tien jongeren online gokcontent heeft gezien. Vooral onder jongens van 16 en 17 jaar blijkt de impact groot: meer dan een derde van hen is daadwerkelijk gaan gokken na blootstelling aan zulke promoties. Dat roept vragen op over de verantwoordelijkheid van platforms en de rol van influencers die vaak miljoenen volgers hebben, waaronder veel minderjarigen.

Normalisering gokken

Wanneer jongeren voortdurend gokgerelateerde content voorbij zien komen, ontstaat het idee dat gokken normaal, spannend en zelfs winstgevend is. Als rolmodellen zoals bekende influencers of beroemdheden gokken promoten, neemt de drempel om zelf mee te doen snel af. De inhoud wordt vaak gepresenteerd als entertainment, waarbij winsten breed worden uitgemeten en verliezen amper zichtbaar zijn.

Het gevaar schuilt in de verschuiving van perceptie. Waar gokken traditioneel werd gezien als iets voor volwassenen, wordt het door sociale media een onderdeel van de leefwereld van jongeren. Het is een activiteit die hoort bij de cultuur van likes, shares en korte filmpjes. Daarmee verdwijnen de risico’s uit beeld, terwijl juist jongeren er extra gevoelig voor zijn.

Jongeren aan het woord

Veel jongeren herkennen zich in het beeld van voortdurende blootstelling. Een 15-jarige scholier vertelt: “Op TikTok kom ik dagelijks filmpjes tegen waarin iemand een bet plaatst of vertelt over zijn winst. Het lijkt daardoor alsof iedereen meedoet.”

Een 16-jarige jongen zegt: “Als een influencer die ik volg inzet op een wedstrijd, voelt dat betrouwbaar. Je denkt al snel: misschien moet ik het ook proberen. Ze laten zien dat ze winnen, en dat maakt het aantrekkelijk.”

Dit soort getuigenissen maken duidelijk dat de verleiding niet abstract is, maar concreet in de dagelijkse leefwereld van jongeren aanwezig is. Ze zien niet alleen reclames, maar ook rolmodellen die hen meenemen in een wereld waar gokken normaal lijkt.

Onvoldoende bescherming

Hoewel er regels bestaan rondom gokreclame, lopen die vaak achter op de praktijk van sociale media. Jongeren geven aan dat ze nauwelijks controle hebben over wat hen online bereikt. Algoritmes zorgen ervoor dat wie eenmaal gokcontent ziet, daarna steeds meer vergelijkbare video’s en posts voorgeschoteld krijgt. Zo ontstaat een vicieuze cirkel waarbij de blootstelling steeds groter wordt.

Veel jongeren pleiten zelf voor strengere maatregelen. Volgens hen zou niemand onder de 18 jaar geconfronteerd moeten worden met gokreclames. Toch ontbreekt effectieve handhaving en blijven reclames en promoties eenvoudig beschikbaar. Platforms wijzen vaak naar adverteerders, terwijl adverteerders wijzen naar de platforms. Het resultaat: jongeren blijven gevangen in een grijs gebied zonder duidelijke bescherming.

Internationale context

De problematiek beperkt zich niet tot één land. Ook in andere Europese landen en in de Verenigde Staten duiken vergelijkbare signalen op. Platforms zoals Twitch, YouTube en TikTok worden regelmatig gebruikt om gokken in beeld te brengen. In sommige gevallen gaat het zelfs om livestreams waarin gokkers hun sessies delen, vaak zonder waarschuwingen of leeftijdschecks.

In verschillende landen zijn inmiddels stappen gezet, zoals het verbieden van gokreclames met beroemdheden die populair zijn bij jongeren. Toch blijft online handhaving een uitdaging. Inhoud over gokken verschijnt vaak sneller dan dat toezichthouders kunnen ingrijpen. Daarbij komt dat veel influencers internationaal opereren, waardoor lokale regels gemakkelijk omzeild kunnen worden.

Mogelijke oplossingen

Het onderzoek maakt duidelijk dat jongeren behoefte hebben aan bescherming. Experts en organisaties stellen verschillende maatregelen voor om de invloed van gokcontent te beperken:

• Strengere regels voor influencers en beroemdheden: geen promotie van gokken richting minderjarigen.
• Platforms verplichten gokcontent te labelen en beter te filteren.
• Meer educatie op scholen, zodat jongeren kritisch leren kijken naar online content.
• Zwaardere sancties voor bedrijven en influencers die regels overtreden.
• Transparantie over gesponsorde gokcontent, zodat jongeren weten wanneer iets reclame is.

Rol ouders en scholen

Naast regelgeving spelen ouders en scholen een belangrijke rol. Ouders kunnen met hun kinderen in gesprek gaan over de risico’s van gokken en hen leren signalen te herkennen. Het gaat niet alleen om waarschuwingen, maar om echte gesprekken over verleiding, sociale druk en online gedrag.

Scholen kunnen dit onderwerp opnemen in lesprogramma’s over digitale kennis en mediawijsheid. Door jongeren bewust te maken van de technieken achter gokreclame en de werking van algoritmes, krijgen zij meer houvast om weerstand te bieden tegen verleidingen. Zo leren jongeren kritisch kijken naar de rol van influencers en begrijpen ze dat winstverhalen vaak slechts een deel van de werkelijkheid laten zien.

Gokindustrie

Naast influencers en platforms speelt ook de gokindustrie zelf een belangrijke rol. Bedrijven investeren grote bedragen in marketing en werken vaak samen met populaire figuren die een jong publiek bereiken. Deze strategie vergroot hun markt, maar brengt ook een ethisch dilemma met zich mee: hoe verhoudt winstbejag zich tot de verantwoordelijkheid voor kwetsbare groepen?

In eigen land hebben we hiervoor al stappen gezet. Het is voor de legale Nederlandse casino’s namelijk verboden om hun merk te promoten met bekende personen. Het internet werkt echter zonder grenzen, internationale invloed blijft bestaan.

Critici stellen dat gokbedrijven hun verantwoordelijkheid ontlopen door te wijzen op leeftijdsgrenzen, terwijl ze tegelijkertijd marketing inzetten die jongeren juist aantrekt. De vraag rijst of de sector zelf niet veel actiever moet bijdragen aan preventie en bescherming, bijvoorbeeld door strengere zelfregulering en transparantie over hun marketingpraktijken.

Urgent vraagstuk

Het onderzoek laat zien dat jongeren niet alleen toevallig in aanraking komen met gokcontent, maar dat dit bijna onvermijdelijk onderdeel is geworden van hun online ervaring. Daarmee is het een urgent maatschappelijk vraagstuk. De combinatie van normalisering, snelle verspreiding en beperkte controle maakt dat het probleem zonder stevige ingrepen alleen maar groter dreigt te worden.

Bovendien gaat het om een generatie die grotendeels online leeft. Waar ouders en leraren misschien nog vooral televisiereclames kennen, worden jongeren vooral beïnvloed via korte filmpjes, streamers en posts die nauwelijks als reclame te herkennen zijn. Dat verschil in mediabeleving maakt het extra lastig om effectieve bescherming te bieden.

Conclusie

Influencers en beroemdheden hebben een grote invloed op jongeren, ook op hun houding vergeleken met gokken. Het is duidelijk dat huidige maatregelen tekortkomen om jongeren voldoende te beschermen. Zonder nieuwe regels en betere handhaving zal de blootstelling alleen maar toenemen.

Het vraagt om gezamenlijke actie: van overheden, platforms, ouders en scholen. Alleen zo kan worden voorkomen dat een nieuwe generatie opgroeit met gokken als vanzelfsprekend onderdeel van het dagelijks leven. De urgentie is groot, want de gevolgen zijn niet tijdelijk. Wie als jongere gewend raakt aan gokken, kan daar levenslang de nadelen van ondervinden.

Daarom is het noodzakelijk om nu in te grijpen. Niet morgen, niet volgend jaar, maar vandaag. Alleen zo kunnen we voorkomen dat jongeren in een digitale wereld opgroeien waar gokken niet als risico, maar als normaal en aantrekkelijk tijdverdrijf wordt gezien.